Τρέξιμο - Μέρος πρώτο

Στόχος του παρόντος άρθρου είναι να παροτρύνει τους ασκούμενους στις πολεμικές τέχνες να εντάξουν στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα εκγύμνασης το τρέξιμο. Πολλά χρόνια προσπαθώ να παροτρύνω τους μαθητές μου να ξεκινήσουν. Όσοι δοκίμασαν συνεχίζουν να τρέχουν, μερικοί από αυτούς έχουν τρέξει μαραθωνίους ή μεγαλύτερες αποστάσεις.

Τα οφέλη είναι τεράστια, τόσο στο σώμα όσο και στο μυαλό. Το τρέξιμο αποτελεί κατά τη γνώμη μου μια αυτούσια πολεμική τέχνη που όσο και αν είναι περίεργο σε λίγα χρόνια θα είναι ευρέως γνωστή.

Τι είναι το τρέξιμο;

Το τρέξιμο περιλαμβάνει 6 στάδια. Όταν ο αθλούμενος περνά από αυτά τότε τρέχει. Ο διασκελισμός είναι μια κυκλική, επαναλαμβανόμενη, κίνηση των ποδιών. Το ένα πόδι βρίσκεται στη λεγόμενη "στήριξη" η οποία περιλαμβάνει τα τρία πρώτα στάδια.

• 1ο Πρόσκρουση πτέρνας.
• 2ο Μέση στήριξη.
• 3ο Ανασήκωμα ποδιού.

Το άλλο πόδι βρίσκεται στην "αιώρηση" η οποία αποτελείται παρομοίως από τρία στάδια.

• 1ο Ανύψωση σκέλους.
• 2ο Προώθηση σκέλους.
• 3ο προσγείωση ποδιού.

Η στιγμή που τα δυο πόδια θα βρίσκονται στον αέρα κάνει τη διαφορά τρεξίματος και βάδισης.

Αν υποθέσουμε ότι ένας μέσος διασκελισμός είναι ένα μέτρο, τότε σε κάθε χιλιόμετρο έχουμε 1000 προσκρούσεις με το έδαφος! Η δύναμη πρόσκρουσης του ποδιού με το έδαφος (πχ σε άσφαλτο) είναι πενταπλάσια του σωματικού βάρους!

Ιστορία του τρεξίματος.

Η μετάβαση από τη βάδιση στο τρέξιμο επετεύχθη δυο εκατομμύρια χρόνια πριν και ήταν καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Χρησιμοποίησε το τρέξιμο για να κυνηγά ομαδικά στις αφρικανικές σαβάνες. Ο άνθρωπος όσο πέρναγαν τα χρόνια εξελίχτηκε οργανικά με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να διανύει τεράστιες αποστάσεις τρέχοντας. Οι κλίσεις της σπονδυλικής στήλης, οι ενώσεις των ισχίων με τη λεκάνη, ο σχεδιασμός των πελμάτων, οι πολύπλοκοι μηχανισμοί αποβολής της θερμότητας (οι περισσότεροι από οποιοδήποτε άλλο πλάσμα), ο μηχανισμός της αναπνοής και οι εναλλαγές της στις εξωτερικές μεταβολές, είναι μόνο ελάχιστα από τα στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν ότι ο προϊστορικός άνθρωπος υπερτερούσε όλων των άλλων πλασμάτων σε αντοχή. Με αυτό το πλεονέκτημα μπορούσε να κυνηγήσει για μέρες, οδηγώντας το θήραμα σε κόπωση και παράδοση. Επιπλέον το να διανύει υπέρ-αποστάσεις βοηθούσε στην εξεύρεση ευνοϊκότερου κλίματος. Έτσι με αυτό τον τρόπο μετανάστευε σε μέρη όπου ήταν ευκολότερη η επιβίωση του.

Το τρέξιμο στην αρχαία Ελλάδα.

Το τρέξιμο αποτελεί στους αρχαιοελληνικούς χρόνους πολύτιμο αγαθό. Ο Πλάτωνας αναφέρει ότι τα σημαντικότερα αγαθά είναι "η υγεία, το κάλλος και η δύναμη στο δρόμο".

Κατ’ αρχήν το τρέξιμο είναι η πρώτη μορφή επικοινωνίας μεταξύ πόλεων. Εν καιρώ πολέμου οι πεζοί δρομείς ήταν καλύτεροι αγγελιοφόροι γιατί περνούσαν απαρατήρητοι από τον εχθρό. Γνωστότερος όλων είναι ο Φειδιππίδης ο οποίος μετέφερε το μήνυμα νίκης των Ελλήνων κατά των Περσών διανύοντας την απόσταση Μαραθώνα-Αθήνα (40 χιλιόμετρα η πρώτη διαδρομή). Όταν οι αποστάσεις ήταν μεγάλες τότε υπήρχε σε κάποιο σημείο της διαδρομής και άλλος αγγελιοφόρος δρομέας ο οποίος έπαιρνε τη σκυτάλη η οποία περιείχε το μεταφερόμενο μήνυμα. Το αγώνισμα της σκυταλοδρομίας είναι η προσομοίωση του αρχαίου ταχυδρομικού συστήματος.

Η ανθρώπινη τάση να ξεπερνά τα επιτεύγματα άλλων, οδήγησε στους αγώνες τρεξίματος. Οι αγώνες γινόντουσαν με κάθε κοινωνική αφορμή. Αγώνες για τη λατρεία των θεών, για την επιλογή καλύτερου άντρα για σύζυγο για τις κόρες ηγεμόνων, προς τιμήν νεκρών, ακόμα και για αστικές εκκρεμότητες οι αντίδικοι μπορούσαν να επιλύσουν τη διαφορά με ένα αγώνα δρόμου.

Η ιστορία της Ιαπωνίας στο τρέξιμο.

Οι πρώτες περιγραφές αγγελιοφόρων δρομέων εμφανίζονται στην Ιαπωνία της περιόδου Edo (1603-1868). Οι Hikyaku όπως λεγόντουσαν εκτελούσαν υπέρ-αποστάσεις (Έντο-Κιότο 480 χιλιόμετρα) ταξιδεύοντας συνήθως ανά ζεύγη (ο ένας κρατούσε ένα κοντάρι στους ώμους με ένα κουτί που περιείχε το γράμμα και ο άλλος κρατούσε ένα κοντάρι με φανάρι. Σε αυτούς τους δρομείς εμφανίζεται ένα είδος τρεξίματος το οποίο ονομάζεται Namba Aruki. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι αυτό το στυλ τρεξίματος είναι η αναβίωση του αρχαιοελληνικού ομόπλευρου τρόπου, ο οποίος παρουσιάζεται σε δεκάδες αναπαραστάσεις σε ελληνικούς αμφορείς. Όλοι, σίγουρα, έχετε προσέξει ότι οι δρομείς στους ελληνικούς αμφορείς δείχνουν να σηκώνετε το ίδιο χέρι με το πόδι, αυτό ονομάζεται ομόπλευρος τρόπος. Χρησιμοποιείτο κυρίως για τους αθλητές μεγάλων αποστάσεων γιατί εξοικονομούσε ενέργεια. Στην Ιαπωνία ξεκίνησε από τους δρομείς και στη συνέχεια έγινε ο τρόπος βάδισης των Σαμουράι και των Νίντζα. Υπήρχαν σημαντικές εξελίξεις σε αυτή τη τεχνοτροπία, με τελευταία τη διακοπή κίνησης της ωμικής ζώνης. Με αυτό τον τρόπο βάδισης ο εχθρός δε μπορεί να καταλάβει την απόσταση που διανύεις γιατί δεν υπάρχει κίνηση στους ώμους. Επιπλέον χωρίς μεγάλες κινήσεις στη λεκάνη οι Σαμουράι μπορούσαν να περπατούν ή να τρέχουν ανενόχλητοι από τον οπλισμό ο οποίος ήταν δεμένος επάνω τους. Όσοι ασχολείστε με ιαπωνικές πολεμικές τέχνες σίγουρα έχετε δοκιμάσει Namba Aruki χωρίς να το γνωρίζετε. Το Aikido και το Kendo είναι δομημένο σε αυτήν την αρχή.

Το τρέξιμο στον 20ο αιώνα.

Το τρέξιμο βγαίνει από τους στίβους διαμέσου των Boxer της δεκαετίας 50’ και 60’ οι οποίοι πρώτοι εφάρμοσαν χαμηλές ταχύτητες για μεγάλο χρονικό διάστημα με σκοπό την αύξηση της φυσικής τους κατάστασης. Το 1962 o αμερικανός Bill Bowerman δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο “Jogging” πουλώντας χιλιάδες αντίτυπα ο οποίος ανέλυε το "χαλαρό τρέξιμο". Στη συνέχεια έρχεται η πρώτη νίκη της Αμερικής σε μαραθώνιο (1972 Frank Shorter). Αυτά τα δυο γεγονότα εκτόξευσαν το Jogging στις προτιμήσεις του αμερικάνικου πληθυσμού και στη συνέχεια η εξάπλωση ήταν ραγδαία. Ενώ στην Αμερική η προηγούμενη μόδα ήταν η ψυχανάλυση τώρα εμφανίζεται το τζόκινγκ. Όπως είπε κάποιος "όταν οι Αμερικανοί ανακάλυψαν τα προβλήματα τους άρχισαν να τρέχουν".

Το τρέξιμο σήμερα.

Αυτή τη στιγμή είναι εδραιωμένο σαν η πιο δημοφιλής φυσική δραστηριότητα στη σύγχρονη κοινωνία. Είναι πλέον συνηθισμένο να βλέπεις γύρω σου ανθρώπους, κάθε ηλικίας, να τρέχουν. Είναι αναμφισβήτητα τα οφέλη και όλοι παραδέχονται ότι είναι ο καλύτερος τρόπος εκγύμνασης. Παρόλα αυτά υπάρχουν ακόμα άνθρωποι οι οποίοι πιστεύουν ότι δε μπορούν να τρέξουν ή ότι δε τους αρέσει το τρέξιμο. Δε γνωρίζουν τα οφέλη και πιστεύουν ότι είναι απλώς μια δύσκολη δραστηριότητα που σου "κόβει την ανάσα". Γιαυτό το λόγο τον επόμενο μήνα θα εξηγήσουμε πως μπορεί κάποιος να ξεκινήσει χωρίς να νιώσει δυσφορία και να συνεχίσει για όλη του τη ζωή.

Συνεχίζεται...