Κακώσεις αυχένα και αυχενικό σύνδρομο

Οι τραυματισμοί του αυχένα, ειδικότερα στις πολεμικές τέχνες που απαιτούν τεχνικές εδάφους ή πτώσεις (Judo, Aikido, Πάλη) είναι συνηθισμένοι. Οι τραυματισμοί στον αυχένα μπορεί να είναι άμεσοι ή έμμεσοι όταν προέρχονται από κρούση στο κεφάλι.

Τα συμπτώματα ενός τέτοιου τραυματισμού είναι πόνος κατά την κίνηση, μειωμένη αισθητικότητα και παράλυση σε όλο το σώμα που βρίσκεται κάτω από το επίπεδο του τραυματισμού. Η άμεση αντιμετώπιση είναι η ακινητοποίηση του αθλητή στο σημείο που έγινε το ατύχημα (ισχύει για χώρους πολεμικών τεχνών).

Αν δε γνωρίζετε πως γίνετε η ακινητοποίηση του αυχένα μην προσπαθείτε να κάνετε καμία ενέργεια η οποία θα αφορά μετακίνηση και αντιμετώπιση γιατί είναι πιθανό να προξενήσετε άθελα σας μεγαλύτερη βλάβη. Επικοινωνήστε με το κέντρο άμεσης βοήθειας και ζητείστε συμβουλές μέχρι να έρθει το ασθενοφόρο.

Η αποκατάσταση του αθλητή εξαρτάται από τη σοβαρότητα του τραυματισμού. Συνήθως σε συνδεσμικές και μυϊκές κακώσεις χρησιμοποιείται κολάρο και στη συνέχεια γίνονται μια σειρά από φυσικοθεραπείες. Η αποφυγή της θεραπευτικής αγωγής είναι το προστάδιο του αυχενικού συνδρόμου. Η ελάττωση του πόνου μετά την πέμπτη για παράδειγμα συνεδρία δεν σημαίνει και ίαση με αποτέλεσμα τη διακοπή της θεραπείας. Ο γιατρός και ο φυσιοθεραπευτής σας γνωρίζουν καλύτερα. Μικρές εστίες τραυματισμού που δε δίνουν συμπτώματα τη συγκεκριμένη στιγμή μπορούν να υποτροπιάσουν στο μέλλον με άσχημη εξέλιξη.

Ο αυχένας από κινησιολογική άποψη αποτελείται από αρθρώσεις που επιτελούν πολλές κινήσεις, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα πλούσιο μυϊκό σύστημα το οποίο είναι υπεύθυνο για κάθε κίνηση, άρα όταν υπάρχει μια βλάβη στους μύες της περιοχής επηρεάζεται σημαντικά η κινητικότητά της. Ο αυχένας αποτελείται από 7 σπονδύλους όπου μέσα από αυτούς διέρχεται ο νωτιαίος μυελός δίνοντας νεύρωση, κυρίως, στα άνω άκρα καθώς και πολλά αγγεία υπεύθυνα για την αιμάτωση του εγκεφάλου.

Έλλειψη άσκησης, κακή στάση, εκνευρισμός, άγχος, είναι μερικές από τις αιτίες που μπορούν να δώσουν συμπτώματα στον αυχένα. Όπως γίνεται κατανοητό δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει περάσει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του μια κρίση αυχενικού συνδρόμου.

Σύνδρομο ονομάζουμε μια σειρά συμπτωμάτων και όχι μια πάθηση όπως νομίζει πολύς κόσμος.

Τα συμπτώματα είναι πολλά και μπορεί να παρουσιάζονται μεμονωμένα ή και περισσότερα. Πονοκέφαλος, ζαλάδες, ίλιγγοι, μυϊκός σπασμός (πιάσιμο) στον αυχένα και τις ωμοπλάτες, μουδιάσματα και μυρμηγκιάσματα στα άνω άκρα (κυρίως στα δάκτυλα), διαταραχές ισορροπίας. Όταν παρουσιάζονται αρκετά από αυτά τα συμπτώματα η επίσκεψη στο γιατρό είναι επιτακτική για να διενεργήσει τις απαιτούμενες εξετάσεις και να συλλέξει τα εργαστηριακά ευρήματα εκείνα που θα τον οδηγήσουν στην αιτία των συμπτωμάτων και μετά στη θεραπεία τους. Το να πιστεύεται ότι με ένα αντιφλεγμονώδες θα λυθεί το πρόβλημα είναι επιπόλαιο αφού μια ιατρική διάγνωση μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση μιας νόσου η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη και να την αντιμετωπίσετε στα πρώτα της στάδια.

Στις πολεμικές τέχνες το αυχενικό σύνδρομο συνήθως εμφανίζεται σαν συνέπεια λάθος προπόνησης, λάθος τεχνικής ή τραυματισμού σε αγώνα.

H λάθος προπόνηση αφορά συνήθως την μη εκγύμναση των μυών του αυχένα. Όσο και αν ακούγεται περίεργο υπάρχουν εκπαιδευτές οι οποίοι δεν έχουν δώσει ποτέ στους μαθητές τους ασκήσεις για την εκγύμναση του αυχένα παρά μόνο διατάσεις (γνωρίζω πολλούς στο χώρο του Aikido). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες βλάβες στον αυχένα οι οποίες να εμφανίζονται με τη μορφή εξάρσεων κατά τη διάρκεια του έτους. Αν είστε εκπαιδευτές δώστε ασκήσεις που να στοχεύουν στην εκγύμναση (π.χ γέφυρα με τη βοήθεια των χεριών στα πρώτα στάδια).

Σε μια επικίνδυνη πτώση που θα φέρει τον αυχένα σε δύσκολη θέση η ανταπόκριση του μυϊκού συστήματος είναι προϊόν δύναμης και ευλυγισίας ταυτόχρονα.

Η λάθος τεχνική δεν έχει να κάνει τόσο με τον εκπαιδευτή αλλά με τον αρχάριο αθλούμενο. Ο μαθητής δοκιμάζει μια πτώση με την παρουσία του δασκάλου του αλλά κατά τη διάρκεια της χρησιμοποιεί λάθος το σώμα του και τραυματίζεται. Ένας καλός τρόπος αποφυγής αυτών των περιπτώσεων είναι ο εκπαιδευτής να συμβουλεύει τους αρχάριους το πρώτο διάστημα να παρακολουθούν χωρίς να εκτελούν τις δύσκολες φόρμες που μπορεί να τους τραυματίσουν τον αυχένα. Το διάστημα αυτό θα είναι τόσο ώστε να εντυπωθεί στον αθλούμενο σαν μια σειρά φωτογραφιών καρέ- καρέ. Βέβαια μέχρι να δοκιμάσει θα έχει προηγηθεί το πρόγραμμα ενδυνάμωσης και ευλυγισίας.

Οι τραυματισμοί κατά τη διάρκεια του αγώνα είναι συνηθισμένοι. Ο δάσκαλος θα πρέπει να σταματάει άμεσα τον αγώνα όταν ο αθλητής δηλώσει ότι πονάει στον αυχένα και να δώσει τις πρώτες βοήθειες. Όσο σημαντικοί κι αν είναι οι αγώνες η υγεία του αθλητή είναι πολυτιμότερη.

Έξω από τους χώρους άθλησης είναι σημαντικό να μη δημιουργείται προβλήματα στον αυχένα σας που μπορεί να επιδεινωθούν στη σχολή σας. Η κακή στάση στο χώρο εργασία σας χωρίς κανένα διάλειμμα για άσκηση και ξεκούραση είναι από τις κύριες αιτίες εμφάνισης αυχενικού συνδρόμου. Ο τρόπος που κάθεστε στην καρέκλα, ο τρόπος που χρησιμοποιείται τον υπολογιστή, η θέση που οδηγείτε, το στρώμα που κοιμόσαστε, το μαξιλάρι που χρησιμοποιείται, όλα παίζουν το ρόλο τους.

Στην ελληνική βιβλιογραφία υπάρχουν αρκετά βιβλία πάνω στην πρόληψη του αυχενικού συνδρόμου (ένα από τα καλύτερα που έχω διαβάσει είναι η ¨ανακούφιση από το στρες¨, Τζόναθαν Χίλτον, εκδόσεις Αλκίμαχον) διαβάστε και ακολουθήστε τις συμβουλές που προτείνουν αν θέλετε να ασκείστε με ασφάλεια.

Το αυχενικό σύνδρομο είναι προϊόν του τρόπου ζωής μας και είναι δύσκολο να το αποφύγουμε, μπορούμε όμως να μειώσουμε κατά πολύ την εμφάνιση και τη σοβαρότητα του.